Reclameplaatjes oftewel chromolithografiën

= Chromolithografiën / Reclameplaatjes =

Reclameplaatjes... ik kwam ze tegen op een marktje tussen zeer oude bidprentjes. 

Het was duidelijk dat de verkoper een oud kistje had omgekiept op zijn laken.

Waarschijnlijk om de simpele reden dat iemand het kistje wilde kopen zonder inhoud.

Het meest jonge prentje was uit 1942 en de rest allemaal rond 1860 tot begin 1900.

 Het waren een paar honderd prentjes een mooie verzameling.

De hele stapel sprak mij enorm aan. En de hele stapel ging met me mee naar huis.

Eigenlijk kocht ik de stapel omwille van de oude bidprentjes. Mooi verkleurd papier, zwart-wit en oude lettertypes, prachtig. Bovendien, prentjes uit de 19e eeuw kom je niet heel vaak tegen. 

Enkele doodprentjes uit de hele stapel

Bij thuiskomst kwam ik er al snel achter dat er ook andersoortige prentjes tussen de doodprentjes zaten. Devotieprentjes maar ook reclamemateriaal. 

Meteen greep dit mijn aandacht. Ik vond en vind ze geweldig. 

De gebruikte lettertypes, de afbeeldingen ze zijn stuk voor stuk een 'plaatje'. 

De voorkant is vaak al mooi, maar de achterkant is soms nog mooier

Jullie snappen het wel, ik moet hier het fijne van weten. 

Een lange speurtocht heeft me wijzer gemaakt. 

Genoemde kaartjes zijn met name in de tweede helft van de 19e eeuw gemaakt 

met een nieuwe druktechniek, de chromolithografie. 

Vandaar de naam, chromo's. 

In Parijs werden chromo's voor het eerst toegepast als reclamemiddel. Rond 1850 kwam warenhuis 'Au Bon Marché' op het idee om kinderen van klanten een kleurenplaat mee te geven. Dit sloeg gelijk aan. Dit succes bleef niet onopgemerkt en andere warenhuizen volgden snel met het uitgeven van chromo's. 

Toen de industriële revolutie op volle gang kwam, en hiermee ook de commerce zich ontwikkelde, zagen veel fabrikanten chromo's als het ideale reclamemiddel. Oorspronkelijk werd een mooie afbeelding van het product gemaakt of men kocht chromo's van de uitgever met op de achterkant een reclametekst. Ouders, maar met name ook kinderen, waren hier dol op. Het verzamelplaatje was geboren. Na de eerste wereldoorlog werden de plaatjes ook thematischer en in series uitgegeven. Een lust voor de verzamelaar, en voor de fabrikant. Die zag immers zijn omzet groeien omdat iedereen de serie compleet wilde hebben. 

De fabrikant Liebig is wereldberoemd geworden vanwege zijn chromo's. Hij gaf ze in een beperkte oplage uit vanaf ca. 1870 waardoor er reeds eind 19e eeuw een run was op deze kaarten. Naar schatting zijn er circa 11500 kaarten uitgegeven door Liebig. Eentje daarvan is in mijn bezit.  

linksboven een Liebig kaart

De meest bijzondere vind ik toch wel deze:

Deze kaart is een ludieke cartoon al is het in mijn ogen een beetje luguber. 

Twee kinderen die kappertje spelen. De kapper wordt afgeleid door Minet de poes waardoor hij de keel doorsnijdt van zijn klant...Tsja...aparte humor had men toen. 

En dan te bedenken dat dit verzameld werd door kinderen!

Maar juist deze aparte humor, de kleurstelling en teken- en drukwijze maken dit kaartje zo typisch. Prachtig souvenir aan lang vervlogen tijden...